Uitvinding van wals

Er zijn veertig jaren voorbijgegaan sinds Sir Vyner Brooke, de laatste der blanke radja's, voorgoed Sarawak verliet en er een eind kwam aan een verhaal dat even romantisch is als welk dan ook in de geschiedenis van de Oost. Meer dan een eeuw lang was de staat Sarawak op het eiland Borneo, het thuisland van de beroemde koppensnellende Dajaks, met welwillend despotisme geregeerd geweest door een Engelse familie. Dit boek vertelt hun verhaal. Het betreft drie mannen. Over de eerste, James Brooke, zegt Robert Payne dat hij de enige man was die 'erin slaagde uit het Westen te komen, zich tot koning over een oosters ras uit te roepen en een dynastie te stichten die honderd jaar zou voortduren. De tweede was Charles Brooke, James' neef, die bijna vijftig jaar radja was: een bijna middeleeuws type, en de derde Vyner Brooke, de zoon van Charles, die de taak kreeg toebedeeld Sarawak, dat in de tijd van zijn vader nog een geheimzinnig land was, de twintigste eeuw binnen te leiden. James, die het uiterlijk van een romantische held had en zich ook zo gedroeg, werd al tijdens zijn leven een legende. Uit hetzelfde hout gesneden als de avonturiers in de tijd van Elizabeth I, kreeg hij te maken met zeeroverij en rebellie in Sarawak en met onbegrip en oppositie in Engeland. Hoewel voor zijn opvolgers het leven rustiger was, hadden zij allen één ding gemeen: hun liefde voor Sarawak en hun begrip voor de bevolking daarvan. In het verhaal van de familie Brooke heeft Robert Payne een onderwerp gevonden, zijn biografische bekwaamheid waardig.